Donnafugata

Donnafugata: originele en kleurrijke wijn uit Sicilië

Origineel en kleurrijk zijn twee woorden die zeker van toepassing zijn op het wijnhuis Donnafugata. Zodra je langs het wijnschap loopt, springen de artistieke etiketten van deze Siciliaanse wijnmaker direct in het oog. Iedere fles vertelt een verhaal. En dan is de wijn die erin zit ook nog eens van geweldige kwaliteit. 

Donnafugata is een familie die wijn mixt met kunst, cultuur en muziek. Vooraanstaande schrijvers worden ieder jaar in augustus ontvangen in de wijngaard voor een avond vol literatuur en wijn. Modeontwerpers Dolce & Gabbana ontwierpen etiketten voor een speciale lijn, Sicilian Excellences, van Donnafugata. Ook zijn er al meerdere cd’s uitgegeven voor het Donnafugata Music & Wine project, waarbij de opbrengst gaat naar goede doelen. Een leuk detail is dat José, huidige CEO van Donnafugata, te horen is op de cd’s.  

Hoe is Donnafugata ontstaan?

Op het Italiaanse eiland Sicilië groeit Giacomo Rallo op in een familie van wijnmakers met meer dan 170 jaar ervaring. Het is dan ook niet gek dat hij in 1983 besluit om samen met zijn vrouw Gabriella een eigen wijnhuis te beginnen. Hun eerste opdracht? Een naam vinden voor hun bedrijf. 

Tijdens een zoektocht in de boekenkast kwam Gabriella het Siciliaanse boek ‘Il Gattopardo’ (vertaald in het Nederlands als ‘de tijgerkat’) van Tomasi di Lampedusa tegen. In dit boek vlucht Koningin Maria Carolina in 1798 uit Napels om uit handen te blijven van Napoleons troepen. Zij vindt een veilig onderkomen op Sicilië en krijgt daar de bijnaam ‘Donnafugata’ – de vrouw die uit Napels was gevlucht om aan de Franse troepen te ontsnappen. Gabriella overtuigt Giacomo dat dit dé naam is voor hun bedrijf en wijnhuis Donnafugata is geboren. 

Giacomo en Gabriella Rallo

Naast dat Giacomo en Gabriella Rallo een getrouwd stel zijn, is het ook een bekend ondernemers stel in de Italiaanse wijnwereld. Ze zetten zich allebei op hun eigen manier in voor ondernemerschap in het algemeen en Italiaanse wijn in het bijzonder. 

Giacomo is de echte ondernemer van de twee. Hij heeft de visie voor het bedrijf en de kennis van de internationale markten voor de export. Ook is hij medeoprichter van het ‘Istituto del Vino Italiano di Qualità Grandi Marchi’. Oftewel het ‘Instituut van Geweldige Kwaliteitsmerken van Italiaanse Wijn’. Hier zijn, naast Donnafugata, nog 19 Italiaanse familiebedrijven bij aangesloten. In 2006 wordt het harde werken van Giacomo beloond met de onderscheiding van ‘Cavaliere del Lavoro’ van de Italiaanse Republiek. Deze ‘Ridder van de Arbeid’ is de hoogste eer voor een ondernemer in Italië. Tot zijn dood in 2016 leidt hij Donnafugata vol overgave.

Gabriella Rallo

Gabriella is altijd een innovatieve en feministische vrouw geweest. Zo was zij één van de oprichters van de ‘Associazione Nazionale Donne del Vino’ (Italiaanse Vereniging van Wijnvrouwen) en ook heeft zij de titel ‘Commendatore della Repubblica Italiana’ gekregen. Deze hoge eer kreeg zij voor haar verdiensten ten gunste van de Siciliaanse wijn en de promotie van de rol van de vrouw op het eiland.

Vandaag de dag is Gabriella nog zijdelings betrokken bij Donnafugata. Het zijn José en Antonio, de dochter en zoon van Giacomo en Gabriella, die het bedrijf hebben overgenomen.

De etiketten van Donnafugata

Gabriella is naast innovatief en feministisch, ook creatief. “Het was de jaren ’80, en alle etiketten van wijnflessen leken op elkaar”, aldus Gabriella.  Terwijl Gabriella logeerde bij vrienden besloot ze een kijkje te nemen in het atelier van de buurman, kunstenaar Stefano Vitale. Ze viel direct voor de stijl van zijn ontwerpen en vroeg hem ter plekke een etiket te ontwerpen voor Donnafugata. Dit was het begin van een samenwerking die al meer dan 30 jaar duurt. 

Stefano en Gabriella brachten kleur in de doorgaans saaie wijnetiketten. Ze kozen voor een kleurenpalet met de kleuren van Sicilië: het strand, de zon, de zee en het land. De etiketten van Donnafugata leggen de persoonlijkheid van iedere wijn vast en vertellen een verhaal. Ze onderscheiden zich door het vrouwelijke design, iets dat een onlosmakelijk onderdeel is van Donnafugata.  

Waar liggen de wijngaarden van Donnafugata?

Donnafuguta is gevestigd op het Italiaanse eiland Sicilië. Het eiland telt zo’n 5 miljoen inwoners en met 140.000 hectare aan wijngaarden is het een waar wijnparadijs. Sicilië is dan ook het grootste wijnbouwgebied van Italië. Het is een zeer gevarieerd eiland qua klimaat. Waar in het zuidwesten 7 maanden per jaar de zon volop schijnt, wordt er in het noordoosten, bij de vulkaan Etna, in de winter geskied. De wijngaarden liggen zowel op vlak terrein, als op heuvels en in de bergen, tot wel 1000 meter hoog. Sicilië heeft alles in huis voor succesvolle wijnbouw.

Marsala

Donnafugata kon zich geen betere plek wensen om wijn te maken. In Marsala, een kustplaatsje in het noordwesten van Sicilië, staat het historische familie wijndomein. Hier wordt de kelder nog steeds gebruikt voor de vinificatie en rijping van de meer elegante wijnen met een groot bewaarpotentieel, zoals de Mille e una Notte, Tancredi, Angheli en Chiarandà.

Contessa Entellina

In het hart van West-Sicilië bevinden zich de wijngaarden van Contessa Entellina. Deze liggen 200 à 500 meter boven zeeniveau. Hier werden de eerste Donnafugata wijnen gemaakt. In de wijngaarden vind je 19 verschillende druivensoorten. De inheemse Italiaanse Ansonica, Grecanico, Grillo, Lucido (Catarratto), Nero d’Avola en Nocera. Daarnaast zijn er nog de bekende internationale druiven, zoals Chardonnay, Viognier, Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah en in kleinere hoeveelheid Fiano, Petit Manseng, Sauvignon Blanc, Alicante Bouchet, Cabernet Franc, Petit Verdot, Pinot Nero en Tannat.

Panetelleria

Panetelleria is de derde plek waar Donnafugata sinds 1989 wijn maakt. Het is een klein vulkanisch eilandje tussen Sicilië en de kust van Afrika. De lokale druif is de Zibibbo, een druif die eigenlijk hetzelfde is als de Muscat. Het is dan ook niet gek dat de iconische Ben Ryé Passito di Pantelleria en Kabir Moscato di Pantelleria, beide dessertwijnen, hier gemaakt worden.

Vittoria

In het zuidoosten van Sicilië ligt het landgoed Vittoria met haar wijngaarden. Dit is de eerste en enige DOCG, ‘Denominazione di Origine Controllata e Garantita’, van het eiland: de Cerasuolo di Vittoria. Dit is de hoogste classificering voor Italiaanse wijnen.

Etna

Ook vlakbij de vulkaan Etna worden wijnen gemaakt door Donnafugata. De 35 hectare wijngaarden liggen tot 750 meter boven zeeniveau en bevinden zich aan de noordkant van de Etna. De druivensoorten die je hier vindt zijn de inheemse Carricante, Nerello Mascalese en in kleine hoeveelheden Nerello Cappuccio.

 Vulkaanwijnen zijn bijzonder. Ze zijn gemaakt van inheemse druiven en zitten vol met mineralen en zilte tonen door de vulkanische bodem. Een bijzondere soort wijn die het proberen waard is! Van Donnafugata zijn er de Sul Vulcano Rosso, Sul Vulcano Rosato en de Contrada Marchese Etna Rosso, maar je vindt op Valkwijn.nl ook het ‘The wine is lava’ pakket met drie verschillende vulkaanwijnen.